71. TRWAŁE UPAMIĘTNIENIE MIEJSCA,
GDZIE ZNAJDOWAŁA SIĘ STACJA ODBIORCZA PTCR
W GRODZISKU MAZOWIECKIM

Obecny tekst jest kontynuacją artykułu 70. POWRÓT DO TEMATYKI STACJI ODBIORCZEJ PTCR,
jaki zamieściłem w styczniu 2019 r. na stronie  [http://www.nadajnik-babice.pl/ ][1].

Zanim go zaprezentuję, pragnę wspomnieć, iż w artykule tym w dobrej wierze wyraziłem 2016.06.23 zaniepokojenie
brakiem jakiegokolwiek śladu w Grodzisku Mazowieckim po Stacji Odbiorczej, SO,
słynnej Polskiej Transatlantyckiej Centrali Radiotelegraficznej, PTCR.
W odpowiedzi, wysłanej automatycznie, polemizując z moim zarzutem wspomniano, że niedawno została zgłoszona inicjatywa
trwałego upamiętnienia tego obiektu w postaci tablicy na zachowanym budynku jej portierni [1 część.59, fot. 6].
Po jej przeczytaniu zaciekawiło mnie, czy inicjatywa wmurowania tablicy została zrealizowana.
Dlatego też wysłałem 2019.01. 27 na adres Grodzisk Mazowiecki [ strona@grodzisk.pl ] pismo do obecnego Burmistrza,
którym okazał się być ten sam do którego skierowałem moje pytanie w tej sprawie. Czekam na odpowiedź.

W między czasie osoba, prawdopodobnie odpowiedzialna za zamieszczanie historycznych wspomnień
związanych z Grodziskiem Mazowieckim, poinformowała mnie, że w ramach projektu Miejsca Pamięci w pobliżu tzw. portierni
przy ul. Szkolnej umieszczona została tablica z tekstem w języku polskim i angielskim oraz grafiką przedstawiającą obiekt radiostacji
z wyjaśnieniem jej znaczenia. I że mogę o tym fakcie poinformować czytelników mojej strony.
"Wszedłem" więc na otrzymany adres i pełen nadziei przejrzałem wszystkie zaznaczone obiekty.
Niestety stwierdziłem, że są to jedynie Miejsca Pamięci poświęcone Walce i Konspiracji.
Wszystkie pokazane obiekty są udokumentowane i mają obszerną treść, zgodnie z intencją podaną na wstępie,
opisującą walkę i męczeństwa żołnierzy. Natomiast nie można uważać, że miejsce nr 7 jest pamiątką
po Stacji Odbiorczej Transatlantyckiej Centrali Radiotelegraficznej i moje stwierdzenie z dnia 31 stycznia 2019 r.
"Cieszę się, że społeczność Grodziska dzięki tej tablicy, będzie wiedziała i pamiętała o tym, że w ich mieście
działała zaraz po odzyskaniu niepodległości, aż do 1939 roku, Stacja Odbiorcza
słynnej Transatlantyckiej Centrali Radiotelegraficznej", było przedwczesne.

Stróżówka widok współczesny (fot. Krzysztof Bońkowski).

W licznych pismach, jakie wysyłałem na adres wspomnianej osoby, aby podzielić się moją wiadomością,
nie otrzymywałem potwierdzenia jej otrzymania, dlatego też wysłałem pismo do Naczelnika Wydziału Promocji
Urzędu Miejskiego w Grodzisku Mazowieckim, skąd otrzymałem w dniu 2019.04.08 odpowiedź:

Szanowny Panie,

W ramach miejsca pamięci powstała tablica, która jest zlokalizowana przy zbiegu ulic Królewskiej i Szkolnej.
Oczywiście możemy zamieścić tablicę również na stróżówce. Bardzo proszę o przesłanie tekstu na tablicę,
o którym Pan wspomniał. Po przygotowaniu projektu prześlemy go do Pana akceptacji.
Mam nadzieję, że tym razem uda nam się to sfinalizować szybko i bezproblemowo.

Pozdrawiam serdecznie.

W odpowiedzi tego samego dnia o odpowiedziałem:

Szanowna Pani,

Bardzo dziękuję za odpowiedź. Z przyjemnością spełniam Pani prośbę i przesyłam propozycję treści,
jaka winna się znajdować na Tabliczce umieszczonej na budynku stróżówki.
Jednak przykro mi było przeczytać informację stwierdzającą bez entuzjazmu
"Oczywiście możemy zamieścić tablicę również na stróżówce."

"Niewielki budyneczek stojący u wylotu ul. Szkolnej, jakże odmienny od otaczających go domów blokowiska - każe przypuszczać,
że mógł on pełnić w przeszłości rolę wyjątkową. W istocie budynek nazywany przez mieszkańców Grodziska portiernią, czy też stróżówką, 
pozostaje jedynym zachowanym śladem po Stacji Odbiorczej Polskiej Transatlantyckiej Centrali Radiotelegraficznej PTCR,
której znaczenia dla historii II Rzeczypospolitej nie sposób przecenić. Władze odrodzonego państwa polskiego w 1921 r.
doszły bowiem do wniosku, że dla zapewnienia szerokich kontaktów ze światem i zamanifestowania istnienia niepodległej Polski,
konieczne jest dysponowanie niezależnym systemem międzynarodowej komunikacji, jakim będzie posiadanie stacji radiowej dużej mocy.
Dlatego w 1922 r. powstała w Polsce PTCR, zapewniająca telegraficzną łączność poprzez Atlantyk.
Jej powstanie oprócz celów marketingowych i prestiżowych miało znaczenie polityczne,
umożliwiała bowiem kontakt wielu polskich emigrantów z krajem. Była to jedna z najsilniejszych radiostacji na świecie
i największa inwestycja radiokomunikacyjna w II Rzeczypospolitej. PTCR spełniała dwie funkcje:
nadawczą w Starych Babicach pod Warszawą i odbiorczą w Grodzisku Mazowieckim.
Natomiast odbieranie i wysyłania wiadomości odbywało się w Centrali mieszczącej się w Warszawie.
Ogromny zasięg ok. 8000 km oraz pewność działania łączności w każdych warunkach, uzyskano dzięki budowie
dwóch niezależnych systemów nadawczych, generujących sygnał telegraficzny o długości fali elektromagnetycznej ok. 18 km
i mocy 200 kW każdy, oraz potężnej anteny o długości ok. 4 km i wysokości 126 m.

W przeddzień, dosłownie, wyzwolenia Warszawy, 16 stycznia 1945 roku, Niemcy wysadzili wszystkie urządzenia i maszty nadajnika.
Był to akt barbarzyński. Zniszczono zabytek, prawie o wartości muzealnej, sławiący polską: przezorność i myśl techniczną."

Ireneusz Dobiech

Mimo mojej opinii o braku entuzjazmu otrzymałem miłą odpowiedź:

Szanowny Panie,

Bardzo dziękuję za przesłany tekst. Jak tylko otrzymam projekt tablicy prześlę do Pana do akceptacji.

Pozdrawiam serdecznie.

Tak więc można mieć nadzieję, że moje czteroletnie wysiłki, dla trwałego upamiętnienia istnienia i usytuowania
Stacji Odbiorczej  PTCR w Grodzisku Mazowieckim w postaci tablicy na zachowanym budynku jej portierni, zakończą się sukcesem.

Ireneusz Dobiech, kwiecień 2019 r.

ZAPOZNAJ SIĘ TEŻ Z NOWĄ, DOŚWIADCZALNĄ STRONĄ PT.

ZNAJDZIESZ JĄ POD ADRESEM: http://dobiech-ireneusz.jimdo.com

CIĄG DALSZY NASTĄPI