04 - ŚLADY PO ANTENIE NADAJNIKA BABICE.

04.08  CENNE HISTORYCZNE I WSPÓŁCZESNE ZNALEZISKA ŚLADÓW PO ANTENIE.

W tej części nawiązuję do moich wcześniejszych wypowiedzi zawartych w części 04.07, dotyczących nowo odnalezionych obiektów
i życzliwości osób czytających moje teksty, które przysyłają mi rozmaite materiały dotyczące nie tylko Nadajnika w Babicach,
ale również całej TRANSOCEANICZNEJ RADIOSTACJI w Warszawie.

W pierwszej chwili miałem zamiar wspomnieć o niektórych z tych materiałów, dotyczących samej anteny w części 04.07,
jednak zdecydowałem się tego nie czynić. Bowiem znaleziska śladów po tych nowych obiektach i materiały mi przysłane,
ilustrują jak pokrętnymi drogami i stopniowo, poprzez pomyłki i błędy, pogłębia się nasza wiedza o TRANSATLANTYCKIEJ RADIOSTACJI
w Warszawie, a w moim przypadku o jej NADAJNIKU i jego ANTENIE. Jak wiele proces ten zależy od przypadku, życzliwości Internautów,
wytrwałości i spostrzegawczości. Dlatego nie zakończyłem opisu śladów po antenie już w części 04.07 i kontynuuję go
w obecnej kolejnej części, 04.08. Zacznę go od końcowej mojej uwagi zawartej w Post Scriptum części 04.07:

„PS. Już w ostatniej chwili, 2009.09.28,  całkiem przypadkowo odnalazłem fundament nogi masztu pierwszego, o którym wyżej pisałem:

Maszt pierwszy, jak wiemy już nie istnieje” oraz ”Dlatego nurtowała mnie myśl, aby sprawdzić, czy tego rodzaju odciągi przewodów
nie zachowały się na początku zespołu antenowego pierwszego, czyli przed nie istniejącym już masztem pierwszym,
którego fotografie burzenia zamieściłem w pierwszej mojej publikacji [1].”

Mowa jest tutaj o zdjęciach jakie wykonałem, prawdopodobnie w 1985 roku, podczas moich spacerów po terenie,
który nazywałem wówczas jako GROTY, gdzie znajdował się pierwszy maszt, a obecnie znajduje się Osiedle LATCHORZEW.
Są one zamieszczone w części 04.02, w postaci rysunków od rys. 2 do rys. 8. Przytaczam jedno z nich (oznaczone w części 04.02 jako rys. 4),
na rys. 1, na którym siedzę, na burzonym wtedy fundamencie nogi masztu pierwszego pod budynek nowego osiedla.

Rys. 1 Widok burzenia fundamentu jednej z nóg  masztu 1 - 1985 r.

Zdjęcia te przypomniały mi, że wykonane zostało wówczas jeszcze jedno zdjęcie związane z tematyką Nadajnika.
Zdjęcie wykonał mnie i naszemu psu, mój syn.

Rys. 2 Ja stoję na drodze w tym samym ubiorze co na zdjęciu rys. 1 i widok fundamentu nogi masztu 1.

Nie mogłem tego zdjęcia odnaleźć w moich zbiorach taśm ze skanowanych do postaci cyfrowej, dlatego go nie zamieściłem.
Jednak w tym roku, odnalazłem małą odbitkę tego historycznego zdjęcia, które pokazuję na rys. 2. Mój ubiór, jednakowy na obu zdjęciach
potwierdza, że zdjęcia zostały wykonane w tym samym dniu. Niestety nie mogliśmy sobie, ja i syn, który robił to zdjęcie,
w którym miejscu było one wykonane i której nogi widok fundamentu masztu pierwszego na nim się znajduje.

Dopiero, podczas pisania części 04.07, gdy z uporem maniaka penetrowałem 28.09.2009 teren okolic masztu pierwszego,
aby przypomnieć sobie gdzie mogło być zdjęcie wykonywane, spotkała mnie nagroda. W pewnym momencie, z przyczyn ode mnie nie zależnych,
ale koniecznych, musiałem zejść ze ścieżki głównej na ścieżkę przeciwpożarową. Realizując cel pobytu na tej ścieżce,
spostrzegłem w zaroślach pagórek, który mnie zaintrygował.

Rys. 3 Widok fundamentu nogi masztu 1 od strony ścieżki przeciw pożarowej, 2009.09.28.

Okazało się przy bliższych oględzinach, że był to ślad po nodze masztu pierwszego, rys. 3, sąsiadującego z nogą masztu pierwszego,
którego burzenie fotografowałem i zdjęcia zamieściłem w [1] oraz części 04.02, rys. 4 rys. – rys.8.  Był on współcześnie nie widoczny,
gdyż znajdował się w zaroślach i wśród drzew, a ponad to przykryty był grubym chodnikiem i przysypany ziemią.
Wykonałem kilka zdjęć tego fundamentu i jego otoczenia, które przedstawiam na rys. 4 – rys. 6.

Rys. 4 Widok fundamentu nogi masztu 1 od strony ścieżki przeciw pożarowej na tle ścieżki spacerowej, 2009.09.28.

Rys. 5 Widok ścieżki do osiedla LATCHORZEW, prostopadłej do linii anten, 2009.10.09.

Rys. 6 Widok w zbliżeniu fundamentu nogi masztu 1, 2009.09.28.

Znajduje się ten fundament na terenie ograniczonym przez:

* drogę po której patrolowali strażnicy anteny, obecnie spacerowej, widocznej w górnej części zdjęcia  rys. 4,

* dróżki przeciwpożarowej, widocznej w dolnej części zdjęcia  rys. 3, równoległych do linii anten oraz prostopadłej do nich,

* ścieżki do osiedla LATCHORZEW, rys. 5.

Nie został on przeze mnie dostrzeżony, gdyż poszukiwałem go, podążając od ulicy DOBRZAŃSKIEGO, po lewej stronie ścieżki spacerowej
wzdłuż linii anten, tak jak usytuowane były wszystkie inne maszty. Ponad to, gdyby nie przypadek, wobec doskonałego zamaskowania,
był trudny do dostrzeżenia.

Oglądając  oba zdjęcia dostrzegłem podobieństwo usytuowania, pokazanych na nich obu obiektów. Jeśli pominie się bujną roślinność
na zdjęciach współczesnych, jest widoczne, że na historycznym już zdjęciu, rys. 2, ja stoję na drodze równoległej do anten,
jak ja ją obecnie nazywam spacerowej; po prawej stronie za tą ścieżką widoczny jest fundament nogi; za nim widać ślad ścieżki
przeciwpożarowej równoległej do drogi; a prostopadle do obu widoczna jest smuga, ślad ścieżki do GROT. "Miałem nadzieję,
że odnaleziony fundament nogi i pokazany na historycznym zdjęciu, jest drugim fundamentem nogi po tym zburzonym,
masztu pierwszego. Bardzo mnie ucieszyła ta identyfikacja obu zdjęć; historycznego i współczesnego.
Jednak po kilku latach, moje nadzieje się nie ziściły. Napiszę o tym w odpowiednim momencie."

Muszę się przyznać, że nie byłem przygotowany na dokumentowanie w postaci zapisów odległości pomiędzy ewentualnymi odnalezionymi
obiektami. Oprócz aparatu fotograficznego nie miałem żadnego notatnika i przyborów  do pisania. Ze względu jednak na to,
że pisałem wtedy część 04.07 pragnąłem koniecznie poznać odległości pomiędzy znalezionym fundamentem nogi i obiektami,
których położenie znałem. W tym celu pomierzyłem, jak zwykle to czynię, krokami skalowanymi, odległości: odnalezionego fundamentu
od pierwszej strażnicy, do odnalezionego wcześniej odciągu przewodów anteny i do krawędzi ulicy DOBRZAŃSKIEGO.
Zanotowałem je w wymyślony z konieczności, oryginalny sposób, wydrapując ilości kroków na wygładzonej ścieżce.
Tak „zanotowane” wyniki obrazuje zdjęcie, rys. 7.

Rys. 7 „Zanotowane” ilości kroków skalowanych odnalezionego fundamentu nogi masztu 1, od strażnicy,
odciągu przewodów, krawędzi ulicy DOBRZAŃSKIEGO, 2009.10.09.

Odległości te w przybliżeniu są równe: od strażnicy 120[kroków]x1.5[m] = 180[m], do odciągu przewodów 110[kroków]x1.5[m] = 165[m],
do brzegu ulicy DOBRZAŃSKIEGO 124x1.5[m] = 186[m].

Biorąc pod uwagę, że wszystkie trzy strażnice znajdują się w połowie odległości pomiędzy masztami, wynoszącej 384[m]/2 = 192[m],
więc odliczając połowę odległości rozstawu nóg masztu wynoszącej 12[m], gdyż była to noga od strony strażnicy,
otrzymujemy pomierzoną odległość (192-12)[m] = 180[m], co świadczy o skuteczności tej prostej metody określania odległości
i prawdziwości tych wielkości.

Jednak w świetle pokazanych w części 04.07 na rys. 5b danych, przy założeniu, że konfiguracja masztów skrajnych,
czyli dziesiątego i pierwszego są podobne, odległość odciągu przewodów od środka masztu określiłem na ok. 69[m],
zatem odciąg przewodów znajdujący się w pobliżu ulicy DOBRZAŃSKIEGO znajdował się od niej dalej,
czyli bliżej masztu pierwszego, wynoszącej ok. (165 – 69 + 12)[m] = (96 + 12)[m] = 108[m].

Obecnie przejdę do drugiej części zapowiedzianej na początku niniejszego tekstu, dotyczącej przysłanych mi przez Internautów
materiałów związanych z  Nadajnikiem w Babicach i jego Anteną. Ograniczę się jedynie do zamieszczenia historycznych zdjęć.
Czynię to z pewną obawą, bowiem są to zdjęcia nieznanych autorów, z różnych okresów, w tym nawet wykonane przez Niemców,
a więc z okresu II Wojny Światowej. Jednak są tak zaskakujące w swojej treści i cenne, że żal byłoby je przechowywać
tylko w moim archiwum. Myślę, że tak samo uważali Internauci przysyłając je do mnie.

Pierwszą grupę zdjęć otrzymałem 2009.05.09 ok. g. 14.00 z Litwy, od pana ZILIONIS,a SIGITAS,a’. (upoważnił mnie do podania jego nazwiska).
Wiadomość od Niego otrzymałem jako użytkownika serwisu odkrywca.pl

ZILIONIS SIGITAS pisze (zachowałem styl wiadomości, zmieniłem jedynie obce znaki na polskie);

„Witam Pana. Wpadłem na Pana wątek o STACJI TRANSATLANTYCKIEJ w Babicach. Mam parę zdjęć, być może się przydadzą
- ale nie mam pewności czy wszystkie zdjęcia są z Babic. Proszę je pobrać z podanego linku (..). Osobiście poszukuję informacji
o Rozgłośni Wileńskiej Polskiego Radia. Zdjęcia nie są moje, ani ich skany. Dostałem skany od jakiegoś krewnego pewnego pracownika
stacji wileńskiej. Wiec może Pan podać moje nazwisko tylko jako źródło skąd Pan je dostał. Czy to warto - nie wiem,
nie mam żadnych życzeń, i pozostawiam Panu decydować warto czy nie.”

W kolejnej wiadomości, tego samego dnia o ok. g. 20.00 już bez pośrednictwa redakcji miesięcznika Odkrywca,
po moich podziękowaniach i zapytaniach, odpisał:

„Wszystkie te zdjęcia znalazły się w albumie pewnego pracownika stacji PR w Wilnie, była to 10-osobowa grupa być może że są to wilnianie,
którzy brali udział w tej imprezie i sfotografowali się gdzieś w Warszawie, bo skorzystali z okazji zrobić wycieczkę po stolicy.
Niestety, nie mogę zidentyfikować żadnego z tych 10-ciu!

Zdjęcia pochodzą z roku najpóźniej 1936 (oprócz zdjęcia z Allegro - tego daty nie wiem).”

Przytaczam te wiadomości, gdyż być może, ktoś z czytelników rozpozna osoby znajdujące się na tych zdjęciach.
Nawiasem warto wspomnieć, że na moje zdziwienie, że Litwin tak dobrze pisze po polsku, odpisał mi:
znam języki wszystkich naszych sąsiadów. Obecnie uczę się hebrajskiego.

Pierwsze zdjęcie oznaczone jako ap21#141, fot. 1, przedstawia dolną część masztu z dwoma osobami stojącymi koło jednej z jego nóg.
Proszę zwrócić uwagę na to, jak duża część fundamentu nogi na pierwszym planie wystaje ponad grunt.
Z takim wysoko wystającym nad grunt fundamentem nogi, spotkałem się jedynie w przypadku masztu czwartego.
Czyżby było to zdjęcie tego właśnie masztu?

Fot. 1 Dolna część masztu z osobami, ap21#141.

Drugie zdjęcie oznaczone jako ap21#142, fot. 2, przedstawia okolice Nadajnika z fragmentami:
wsporników przewodów, linii długiej, masztów i liczną grupę ludzi. O wszystkich tych obiektach wspominałem w moich tekstach.

Fot. 2 Okolice Nadajnika: fragmenty wsporników przewodów, linii długiej, masztów i liczna grupa ludzi, ap21#142.

Trzecie zdjęcie, oznaczone jako ap21#143, fot. 3,  przedstawia także okolice Nadajnika z fragmentami:
wsporników przewodów, linii długiej, cewek strojeniowych, z podstawą jednej z nich i liczną grupę ludzi.

Fot. 3 Okolice Nadajnika: fragmenty wsporników przewodów, linii długiej, cewek z podstawą jednej z nich i liczna grupa ludzi, ap21#143.

Ostatnie, czwarte zdjęcie, wydaje mi się najbardziej cenne i zaskakujące, oznaczone jako zdjęcie z Allegro, fot. 4, przedstawia unikalny widok
aż do horyzontu, okolic Nadajnika z: budynkami, całą anteną z wszystkimi masztami, drogami i fragment prawdopodobnie  BOERNEROWA.
Pragnę zwrócić uwagę na: widoczne w postaci punktów podstawy cewek np. za drugim masztem w ok. 1/4 odległości między masztami,
a także dwóch odciągów przewodów przed masztem pierwszym i inne elementy o których pisałem.
Zadziwiające jest, że teren jest całkowicie pozbawiony roślinności.

Fot. 4. Widok terenu RADIOSTACJI TRANSATLANYCKIEJ, jej części nadawczej, Allegro.

Kolejne zdjęcia anteny Nadajnika w Babicach otrzymałem 2008.05.29 od Internauty, o pseudonimie LIDO, który prosił mnie
na łamach drugiej mojej strony w której publikuję http://www.werttrew.fora.pl [2] o wypowiedzenie się, czy zdjęcia,
które mi przysłał przedstawiają widoki anteny Nadajnika w Babicach. Są to fot. 5, fot. 6 i fot. 7.

Fot. 5 Widok drogi, sądząc po jej ukierunkowaniu, być może do Babic, na tle masztów antenowych.

Fot. 6 Widok drogi, skośnie ukierunkowanej w stosunku do linii masztów, na tle masztów i licznych źródeł dymów.

Fot. 7 Widok zaznaczonych słabo widocznych śladów być może masztów.

Przeprowadziłem analizę tych zdjęć, zamieszczoną na forum drugiej strony w której publikuję http://www.werttrew.fora.pl [2],
która wykazała, że pierwsze dwa zdjęcia, Fot. 5 i Fot. 6 są zdjęciami masztów anteny Nadajnika w  Babicach.

Kolejne zdjęcia przesłane mi zostały również na forum strony http://www.werttrew.fora.pl [3]: przez użytkownika Pawła W.
Są to zdjęcia masztów antenowych Fot. 8 (oznaczone jako 1), Fot. 9 (oznaczone jako 2) i Fot. 10 (oznaczone jako 3),
wykonane prawdopodobnie przez niemieckich żołnierzy. Nie są one opisane, jednak na szczęście mogę z całą pewnością wypowiedzieć się,
że przedstawiają widok masztów anteny Nadajnika w Babicach w różnych otoczeniach. Szczęśliwie się złożyło, że jedno ze zdjęć, fot. 10,
zostało przeze mnie zidentyfikowane. Mianowicie wykonane zostało z dachu budynku, znajdującego się obecnie na terenie
Wojskowej Akademii Technicznej. W budynku tym znajduje się obecnie Wydział Mechaniczny, a ja pracując w WAT
w latach sześćdziesiątych miałem w nim na pierwszym piętrze gabinet. Wiadomo mi, o czym piszę w moich wspomnieniach [3]
i dokumentuję zdjęciami w [4], że stacjonował w tym budynku najpierw w latach trzydziestych 1 Zmechanizowany Pułk Artylerii Plot.,
a  podczas okupacji garnizon niemieckich wojsk, Luftwaffe. Dlatego też przypuszczam, że pozostałe zdjęcia mają takie samo pochodzenie.

Fot. 8 Maszty anteny na tle kolonii domków, zdj. 1 od Pawła W.

Fot. 9 Maszty anteny i kompania niemieckich żołnierzy, zdj. 2 od Pawła W.

Fot. 10 Maszty anteny widziane z dachu budynku obecnie Wydziału Mechanicznego WAT, zdj. 3 od Pawła W.

Posiadam jeszcze zdjęcia, które otrzymałem za pośrednictwem  miesięcznika ODKRYWCA [5] pod adresami [6] i [7],
 oznaczyłem je kolejno jako fot. 11 i drugie  jako fot. 12.

Fot. 11 Zdjęcie /sept3_copy11.jpg.

Jednak w moim archiwum mailowym nie ma wzmianki kto mi je przesłał. Zdjęcia te mam w postaci widoku ekranu komputera,
na którym znajduję się dane zdjęcie i jego adres. Niestety podany adres jest obecnie nie aktywny.

Na zdjęciu fot. 11 widoczne są maszty i prawdopodobnie polscy żołnierze: z lewej pojedynczy, z prawej w grupie. 
Ciekawe, że słup ogrodzeniowy pokazany na zdjęciu jest identyczny ze słupami ogrodzenia terenów WAT w latach pięćdziesiątych.
Znalazłem i utrwaliłem na fotografii taki słup w lesie obok miejsca mojego zamieszkania.

Fot. 12 Zdjęcie…/sept3_copy13.jpg.

Natomiast na zdjęciu fot. 12 widoczne są: w tle maszt antenowy, a na pierwszym planie oficerowie niemieccy na koniach, pojazdy i żołnierze.

Na tym kończę dokumentowanie śladów i zdjęć dotyczących tylko Anteny Nadajnika w Babicach.
Jednak do tematu anteny jeszcze powrócę, ale w innym kontekście. Nadmieniam, że mam jeszcze wiele zdjęć dotyczących
całego Nadajnika w Babicach. Zamieszczę je w odpowiednim czasie, gdy opiszę pozostałe jego obiekty oraz zrelacjonuję posiadany
unikalny artykuł ze stycznia 1924 roku, amerykańskich budowniczych, jak oni nazwali ją TRANSOCEANICZNEJ RADIOSTACJI W WARSZAWIE.

LITERATURA:

{1] „Odkrywca”, sierpień, 2007 r.

[2] http://www.werttrew.fora.pl/ciekawe-miejsca-i-obiekty,16/nadajnik-w-babicach,1856-30.html

[3] http://www.werttrew.fora.pl/ireneusz-wspomnienia,55/

[4] http://www.werttrew.fora.pl/ireneusz-prywatne-zdjecia,61/z-albumu-ireneusza,2398-15.html

[5] www.odkrywca.pl

[6] http:/img.odkrywca.pl/forum_piscforum19/sept3_copy11.jpg

[7] http:/img.odkrywca.pl/forum_piscforum19/sept3_copy13.jpg

Ireneusz Dobiech, listopad 2009 (napisane we wrześniu 2009 r.)

CIĄG DALSZY NASTĄPI